Het trainen van de hersenen is goed voor het individu en voor de samenleving, recent nieuws uit de Verenigde Staten toont dit aan.
Wie lang gezond wil blijven doet er goed aan zijn brein uit te dagen zoals we in een eerder artikel schreven over effectief lezen. Psychiater en spraakmakend auteur Bram Bakker schreef het boek “Blijf beter!” . Hij noemt sportieve beweging, ademtraining en neurofeedback als belangrijke pijlers in een gezonde levensstijl die ertoe leidt dat je langer lichamelijk en mentaal gezond blijft. Dat is goed voor het individu , maar ook voor de samenleving waarin de gezondheidszorg betaalbaar kan blijven. Belangrijk, omdat de farmaceutische industrie besloten heeft niet meer te investeren in het ontwikkelen van nieuwe antidepressiva of nieuwe middelen tegen ADHD . Voor sommige breinen is het moeilijk om eruit te halen wat erin zit , omdat bepaalde hersengolven die je kunt meten met een EEG onderzoek uit balans kunnen zijn. In de Washington Post verscheen recent een artikel over neurofeedback , de breintraining methode die je kunt gebruiken voor ADHD, maar ook voor klachten als hersenbeschadiging en Posttraumatische Stressstoornis.
Chris Gardner (58) kwam van een actief leven als zwarte band taekwondo beoefenaar in korte tijd in een situatie met veel beperkingen terecht. Deze verandering hing samen met de verwijdering van een hersentumor. Na de operatie raakte hij opgesloten in een wereld waarbij hij geen gesprekken kon volgen en zelfs zijn hond niet meer kon uitlaten. Hij maakte maar weinig vooruitgang met fysiotherapie en ergotherapie. Neurofeedback ontsloot voor hem de weg naar herstel.
Neurofeedback, een vorm van biofeedback, gebruikt filmpjes, videogames ,computers en ander instrumenten om hersengolven te reguleren. Daardoor verbetert je aandacht. Een cliënt kijkt naar een film, hij is met sensoren op het hoofd verbonden aan een computer die zijn hersenactiviteit bijhoudt. De therapeut die het gedrag van de hersengolven volgt op een computer stelt het systeem bij als een cliënt van het pad lijkt te raken en te veel langzame of te veel snelle hersengolven vertoont. Hij krijgt op die manier feedback over zijn functioneren.
Onderzoekers die neurofeedback aanbevelen zeggen vaak dat ze niet weten hoe het werkt maar dat verandering in hersengolven kan leiden tot verbeterde aandacht en meer ontspanning. Dit is van belangrijk voor cliënten met bijvoorbeeld angst of migraine. De behandeltechniek bestaat als sinds de jaren 60 . Een groot aantal studie is veelbelovend. Sommige studies tonen weinig of geen resultaat aan.
De meest solide onderzoeken zijn die over kinderen met ADHD, het meest recente project vond plaats onder 104 kinderen (Steiner et al. 2014).
De kinderen die neurofeedback kregen als behandeling verbeterden hun aandacht en impulscontrole in vergelijking met de controlegroep die geen neurofeedback kreeg. Kinderen werden willekeurig toegewezen aan of de behandelgroep of de controlegroep.
Veelbelovend zijn ook de resultaten bij patiënten met hersenbeschadiging. Bovengenoemde Chris Gardner vertelt : “Ik was sceptisch ,maar wanhopig. 9 maanden na de operatie en therapieën was er maar een matige verbetering merkbaar. De arts zei dat herstel 2-3 jaar zou duren. Maar na 9 sessies neurofeedback kon ik weer autorijden , sportieve wandelingen maken en werken vanuit huis.
“Het leerproces bij neurofeedback is onbewust zoals bij het berijden van een fiets” ,legt Deborah Stokes een psycholoog in Alexandria ,Virginia, uit . Als cliënten voldoende behandelingen krijgen en als ze de gewenste hersengolfpatronen bereiken, is er een blijvend effect op kalmte en functioneren ze beter.
Er zijn ook kritische geluiden. “Zouden andere therapeutische factoren dan de techniek een rol kunnen spelen,” vraagt psycholoog Rob Mapou zich af , “zoals het bespreken van je probleem met een therapeut?”
Rex Cannon van het Institute of International Society of Neurofeedback and Research (ISNR) daarentegen citeert 220 studies die bewijzen dat neurofeedback effect heeft. Opmerkelijk is een meta analyse naar studies onder epilepsie patiënten. Het betreft cliënten die niet reageerden op medicatie maar na neurofeedback een aanmerkelijke vermindering vertoonden in epilepsie aanvallen.
Mary Lee Esty behandelde 2500 patiënten met deze hersentraining die voornamelijk de diagnose Posttraumatische stressstoornis (PTSS) of hersenbeschadiging hadden. Ze ontving een onderscheiding voor onderzoek op het terrein van hersenbeschadiging. De 7 veteranen bij wie ze onderzoek deed werden behandeld voor PTSS. Ze lieten veelbelovende resultaten zien na de behandeling met neurofeedback op het gebied van mentale gezondheid en leerprestaties.
Ook in Nederland is de neurofeedback methode aan een opmars bezig getuige de bijzonder goede resultaten bij toepassing hiervan op een school.
De Latasteschool in Roermond heeft onlangs uit handen van premier Mark Rutte en Sander Dekkers, staatsecretaris het predicaat “Excellente School” mogen ontvangen.Het is vooral bijzonder omdat de Latasteschool de enige school voor speciaal onderwijs Cluster IV voor primair onderwijs is die onderscheiden wordt met het predicaat excellent. Samen met haar zorgpartners in school willen ze en in de toekomst het verschil blijven maken.De school heeft zich ontwikkeld tot een Integraal Kind Centrum, waarbij zij samen met de zorgpartners ( kinderfysiotherapie, ergotherapie, psychoeducatie, ToM-training, neurofeedbacktraining, remedial teaching, psycho motore therapie, logopedie, psychologische ondersteuning, dyslexieonderzoek) intensief afstemmen op de ondersteuningsbehoeften van de leerlingen die aan hen toevertrouwd zijn. Het gevolg van deze aanpak is dat een groot deel van haar leerlingen terug kan keren naar regulier (voortgezet) onderwijs.
Een andere vorm van hersentraining is de z.g. cognitieve training. Bram Bakker is hier positief over. Cliënten leren hun aandacht beter te richten oftewel zich niet te laten afleiden. Denk aan een alcoholverslaafde die achter de computer een trainingsprogramma volgt dat erop is gericht minder aandacht te besteden aan een bierreclame aan de buitenkant van een café. Je krijgt geen feedback over wat erin je brein gebeurt, maar dit is niet vereist voor de werking ervan.Meer weten? Bel 06-38017652 voor informatie of voor een afspraak.
Peter Paul Both
BreinVitaal Psychologen
06-38017652
info@breinvitaal.nl
Bronnen
Bram Bakker, Blijf Beter. Lucht 2013
Arlene Karidis, The Washington Post, 19/01/2015
Steiner,NJ et al. In-School neurofeedback training for ADHD.Pediatrics 2014 Mar;133(3):483-92