ADHD en angst zijn nauw verweven met elkaar. Het heeft te maken met de ervaring van ADHD hebben en de zorgen en spanning die deze met zich mee kan brengen. Het dagelijks leven van iemand met ADHD brengt vaak spanning en onzekerheid met zich mee. Diagnostiek is een uitdaging. Als je een diagnose hebt, zijn er een aantal praktische dingen die je zelf kunt doen.
Peter heeft moeite met het halen van deadlines en is bang zijn baan te verliezen daardoor. Emma wil weer gaan studeren, maar het is lastig om het te combineren met werk en gezin. Dat maakt haar besluiteloos. Hetty ervaart vooral angst als ze op vakantie is, dan maakt ze zich zorgen over van alles. Angst dat de kinderen zullen verdrinken, angst om te verdwalen.
Een angststoornis is de meest voorkomende klacht die samen met ADHD voor komt.Diagnostiek kan lastig zijn voor een behandelaar, ervaringen van naasten van de cliënt kunnen behulpzaam zijn bij het helder krijgen van een diagnose. Angst heeft de neiging te fluctueren het kan er een tijdje zijn dan weer een tijd niet terwijl ADHFD een constant aanwezige factor is. Angst kan op ADHD lijken en moet dus door de diagnosticus uitgesloten worden als hoofddiagnose . Wat
Als je kijkt naar de symptomen van adhd en angst dan zie je overlap
ADHD Angst
Problemen met concentratie of aandacht X X
Moeite om een taak af te maken X
Moeilijk vinden je te ontspannen, rusteloos X X
Moeite met het opvolgen van instructies X
Moeite hebben met op iets focussen voor langere tijd X
Chronisch gevoel van bezorgdheid X
Andere problemen die naast ADHD kunnen voortkomen zijn:
-angst deze komt het meeste voor, bij ca. 50% van mensen met ADHD.
-Wat ook kan voorkomen naast ADHD is depressie, autisme, slaapstoornissen en dyslexie.
Ook als iemand met ADHD geen angststoornis heeft, zijn er situaties die zo nu en dan stress en angst kunnen geven .Zoals blindheid voor tijd, een slecht werkgeheugen , veel emotionaliteit.
Wanneer ADHD symptomen de angst doen verergeren is dit toe te schrijven aan de consistente inconsistentie in de levens van mensen met ADHD. Onzekerheid hoe een afspraak of een taak zal verlopen, is de kern van het angstprobleem. Kenmerken als afleidbaarheid, je overspoeld voelen geven onzekerheid als je ADHD kenmerken hebt. Door jaren ervaring met ADHD bouw je een wantrouwen en onzekerheid bij jezelf op: je weet dat je een taak uit te voeren heb, maar je twijfelt aan je vaardigheid om deze voor elkaar te krijgen.
Probleem met uitvoering
Mensen met ADHD hebben vaak een probleem met uitvoering. Je weet dat je een taak hebt, maar je wordt gehinderd in de uitvoering hiervan.
- Je hebt moeite met zelfregulatie. Je denkt: Ik weet dat ik de taak aankan, maar twijfel of ik deze kan uitvoeren( i.v.m. snel afgeleid raken)
- Onvoorzichtig optimisme, er is sprake van slecht onderbouwd optimisme,’ als ik het tot de aatste minuut uitstel, ben ik op mijn best. ‘
- Perfectionisme op voorhand. Ik moet me goed voelen of voldoende energie hebben, dan ga ik het doen.
- Emotionele ontregeling. Sterke emoties en moeite hebben deze te reguleren om een taak op te pakken is een veel voorkomend probleem.
Hoe kun je ADHD en angst beiden behandelen?
Beiden worden behandeld met medicatie en gesprekstherapie. Daarnaast kan ontspanningstherapie en meditatie ingezet worden. Meestal zal de behandelaar eerst het probleem behandelen waar de cliënt het meest last van heeft. Als je het ene probleem behandelt, zal dat ook effect hebben op het andere, in welke mate is individueel bepaald.
Behandeling van angst.
Goede vragen die je zelf kunt stellen zijn;
-wat voel ik?
-wat is het probleem
-wat is de trigger?
-Is dit probleem een echt probleem en hoe kun je ermee omgaan?
Deze vragen kun je dagelijks aan jezelf stellen en het vastleggen in een dagboek.
Focus je op het omgaan met angst en niet op het genezen ervan.
Als je aan zelfmedicatie doet, zoals het gebruik van alcohol of drugs, begrijp dan dat dit het probleem in stand kan houden.
Verdere Tips voor angst
-zorg voor een vast slaappatroon
-maak dagelijks een to do lijst zodat je structuur hebt.
-doe regelmatig aan sport of sportief bewegen
-wees geduldig , soms zijn er meerdere behandeltrajecten nodig. Wees geduldig met je behandelaar en nog meer met jezelf.
Andere manieren om om te gaan met ADHD en angst
-structureer ongestructureerde tijd . Agenda’s en planners kunnen behulpzaam zijn, neem pauzes tussen activiteiten.
-sportieve training en beweging. Beweging zorgt ervoor dat we ons los kunnen maken van het werk en van andere verplichtingen.
-zorg voor gezonde gewoontes. Regelmatige slaappatronen, gezonde voeding en beperken van alcohol en koffie.
-specificeer je taken. Vul je agenda met taak en tijd gebaseerde activiteiten. Vermijd vage taakomschrijvingen.
-als je ruimtes in je huis duidelijk kunt definiëren als werkkamer, vrije tijds ruimte, slaapkamer
kan dit helpen om gezonde gewoontes te creëren.
Maak de taken aantrekkelijk door ze een dag van te voren zo veel mogelijk al gereed te zetten.
-voorkom rampdenken. Allerlei moetens die je jezelf kunt opleggen, helpen niet. Het zijn maar gedachten, meer niet. Beoefen dankbaarheid in goede en slechte tijden.
Peter Paul Both, Breinvitaal Psychologen
Voor info of een afspraak bel je tel. 06-38017652
Bronnen
adhdervaringsexpert.nl/blog. Vakantie, het is en blijft een dingetje in mijn hoofd. (2022)
Daniel Amen. Healing ADHD. Berkley 2013
J Russell Ramsay. ADHD and anxiety symtoms coping: symptoms, connections & coping mechanisms. www.additude.com 2022
Colleen Story. Relationship between Adhd www.healthline.com 2017